AMX 30 B – niechciany Leopard

Wprowadzenie

Wszystko zaczęło się w kwietniu 2015 roku. Wtedy wraz z patchem 0.9.7 gracze mieli doświadczyć odrobiny ulgi, gdy artylerie otrzymały znaczącego nerfa do zasięgu widzenia. Pamiątką z tych czasów jest słynny 105 leFH18B2, którego z uwagi na status premium WG nie mogło ruszyć. Tak oto “czołgiem” z najwyższym zasięgiem widzenia na V tierze jest… arta.

W tej samej aktualizacji rozwinęło się również drzewko francuskie, do którego została dodana alternatywna linia czołgów średnich – zakończona AMX 30 B, francuskim Leopardem z garnkiem w stylu wieży widokowej.

AMX 30 B, w tle widoczny zniszczony Leopard 1 (grafika autorstwa WG)

Jaki był AMX 30 B?

Nowy czołg tak historycznie jak i w samym World of Tanks koncepcyjnie miał być francuską odpowiedzią na niemiecki projekt czołgu podstawowego Leopard 1 (budowany we współpracy początkowo RFN i Francji na podstawie podpisanego w 1957 roku porozumienia). Porównajmy sobie więc statystyki tych dwóch konstrukcji w World of Tanks 9 lat temu. 

źródło: tanks.gg, wersja 9.18 (między 0.9.7 a 9.20 nie było zmian w charakterystykach tych pojazdów)

Jak wszyscy doskonale wiemy, statystyki to jedno a efektywność w bitwie to drugie. Niestety osobiście jestem posiadaczem tego czołgu od kilku tygodni, więc nie jestem w stanie powiedzieć „jak sprawował się wtedy” – natomiast z tego co pamiętam, był to po prostu alternatywny Leopard, którego od niemieckiego konkurenta odróżniały zmiany wizualne, oraz wręcz kosmetyczne różnice w parametrach. Czy w takim wypadku AMX 30 B był na premierę zły? Nie.

World of Tanks w 2015 roku oferował graczom 3 bardzo podobne czołgi średnie X poziomu – AMX 30 B, Leopard 1 oraz STB-1. Ówcześnie te pojazdy były do siebie bardzo zbliżone (taka sama alfa, podobna mobilność, ogólnie wszystkie różnice były wręcz marginalne) więc zasadniczo grając przeciwko dowolnej z tych maszyn, mogliśmy stosować te same strategie (dziś jak wiadomo każdy z tych pojazdów ma inną rolę w bitwie. Leopard jest czołgiem snajperskim, STB czołgiem uniwersalnym operującym na szybkostrzelności, świetnym kątom opuszczania działa i możliwością grania hulldown a AMX…. AMX jest już tylko ciekawostką). O moich przemyśleniach dotyczących tej konstrukcji napiszę na koniec tego artykułu).

AMX 30 B na przestrzeni lat

Być może niektórzy z Was – szczególnie Ci bardziej ograni – zastanawiają się teraz „Czy ten człowiek spadł z drzewa?”. Inni będą wtórować, że „chyba nie z jednego” bo przecież jak w 2024 roku ktoś może pisać, że AMX 30 B był francuskim Leopardem…? Tutaj wkracza Wargaming z projektem pt. „jak skutecznie zniechęcić graczy do grania danym czołgiem„.

Patch 0.9.7Patch 9.20Patch 1.5.1 - planowane zmianyPatch 1.9Patch 1.13

28 kwietnia 2015 roku
Czołg został oficjalnie dodany do gry. Parametry są przedstawione w tabeli z porównaniem do Leoparda 1

27 lipca 2017 roku

АМХ 30 i AMX 30 B zyskują na wytrzymałości dzięki znacznemu wzmocnieniu pancerza wieży, co pozwoli im wykorzystać nierówności terenu do strącania przeciwników. Pamiętajcie, że kadłub nadal pozostaje cienki i podatny na pociski przeciwnika. Oba czołgi otrzymują też lepszą stabilizację działa, co w połączeniu z ich dobrą prędkością i zwrotnością pozwoli im szybko przemieszczać się po polu bitwy i wprowadzać swoje działa do walki tam, gdzie to potrzebne. Jeśli chodzi o działa, to АМХ30 i AMX30B mają teraz najwyższe uszkodzenia na minutę spośród wszystkich czołgów średnich. Możecie więc wyskoczyć na przeciwników, zasypać ich gradem pocisków, a następnie skryć się za osłoną. Aby zachęcić do walki na średni dystans, trochę zmniejszyliśmy celność tych dział i ich przebicie pociskami PP.

źródło: portal World of Tanks

Zmniejszono rozrzut w trakcie ruchu o 25%
Zmniejszono rozrzut w trakcie obrotu kadłuba o 25%
Zwiększono rozrzut na 100m z 0.30 na 0.36m
Zmniejszono rozrzut w trakcie obrotu wieżą o 33%
Skrócono czas przeładowania z 8.9 do 7.8s
Skrócono czas celowania z 2.1 do 2.0s
Ulepszono opancerzenie wieży (z 80 do 150mm, głównie jażmo działa)
Zmniejszono penetrację dla pocisku podstawowego z 260 do 248mm
Zmniejszono penetrację dla pocisku specjalnego z 320 do 300mm
Zmniejszono prędkość pocisku podstawowego z 1525 do 1100m/s
Zmniejszono prędkość pocisku specjalnego z 1000 do 800m/s

23 kwietnia 2019 roku

Wargaming w pierwszej interacji testu publicznego wersji 1.5.1. (tej samej w której zostały przerobione Leopard 1 i STB-1) miał konkretne plany dotyczące buffa dla AMX 30 B

Główną zmianą, którą przygotowaliśmy, jest zwiększenie penetracji pancerza pociskami standardowymi i specjalnymi. Jednocześnie uszkodzenia alfa AMX 30 B pozostaną na przeciętnym poziomie.

Przy równoważeniu charakterystyk tego pojazdu cały czas pamiętaliśmy o tym, że nie posiadał on żadnej konkretnej roli w grze. AMX 30 B to uniwersalny pojazd wsparcia drugiej linii, który sprawuje się dobrze w różnych sytuacjach. Niemniej jednak brakuje mu celności i zdolności penetracji pancerza, gdy gra na długich dystansach, więc postanowiliśmy ulepszyć dokładnie te parametry. To najbardziej uniwersalny wybór, bo zachowuje się lepiej niż Leopard 1 na krótkim dystansie i lepiej niż STB-1 na długim.   

Zaproponowane zmiany mimo wyraźnej potrzeby nie zostały wprowadzone a punktowane przez Wargaming wady konstrukcji są wynikami zaakceptowanego przez nich patcha 9.20

21 kwietnia 2020 roku

Czołg zostaje usunięty z drzewka technologicznego Francji i przesunięty do nowej sekcji „pojazdów kolekcjonerskich”.

Trochę teorii spiskowych

Co może być znamienne, można odnieść wrażenie że Wargaming w swoim materiale poświęconemu aktualizacji 1.9 specjalnie nie pokazywał AMX 30 B oraz T-62A*. W większości pokazywane są pojazdy niskich poziomów, ponieważ ich „zniknięcie” na ogół nie będzie odczuwalne. W trakcie, kiedy na ekranie pojawia się 113 narrator akurat mówi o „specjalnej nagrodzie za skompletowanie całej kolekcji”. Tą nagrodą jest odznaka. Odznaka kolekcjonera.W ten sposób pod przykrywką świetnej zabawy z okazji 10-lecia gry, studio po cichu pozbyło się kilku niewygodnych pojazdów. Niewygodnych nie dlatego, że były trudne do zbalansowania a dlatego, że nie pasowały do drzewka (113) lub po prostu w grze świetnie radziły sobie ich lepsze wersje (Leopard 1 >  AMX 30 B, Ob. 140 > T-62A)

*T-62A dzierży podobny los do AMX 30 B.

26 maja 2021

(WG nie informował o tym na oficjalnym portalu, informacje z portalu tanks.gg)

Zwiększono moc silnika z 720 do 761.24km
Zwiększono efektywną prędkość na terenie miękkim z do 38,32km/h

Oczywiście tytułowy Leopard nie został przez Wargaming pominięty. On w aktualizacji 1.5.1. wprowadzonej na serwer 11 czerwca 2019 roku wraz ze swoim Japońskim odpowiednikiem otrzymali solidne zmiany, które miały ugruntować ich pozycje na wskazanych rolach.

Chichot losu

Na samym początku tego artykułu wspomniałem, że premiera tego pojazdu miała miejsce w kwietniu – dokładniej pisząc, było to 28 kwietnia, prawie równo 2 lata od premiery Leoparda 1 (25.04.2013r, aktualizacja 0.8.5). W moim odczuciu bardziej adekwatną datą na to wprowadzenie byłby 1 kwietnia, ponieważ to co później działo się z tym pojazdem jest jednym wielkim i wyjątkowo nieśmiesznym żartem. Chichot losu sprawił, że to co pchnęło studio do wprowadzenia tej linii, kilka lat później stało się powodem usunięcia jej z oficjalnego drzewa technologicznego francji.

23 kwietnia 2015 roku na kanale Wargaming Europe został dodany nowy film – “Update 9.7 Review”. Już na początku tego materiału lektor wypowiada słowa

„Przed tą aktualizacją francuskie drzewo technologiczne było nieco nudne. Każdy typ pojazdu miał swoją gałąź, a między nimi było tylko jedno przejście. Od dziś masz też inne interesujące opcje.”

21 kwietnia 2020 roku tym razem na World of Tanks – Official Channel narrator o zmianach (w tym o usunięciu „nadmiarowych” czołgów) w drzewkach technologicznych mówi

Najbardziej charakterystyczną zmianą aktualizacji 1.9 są nowe ulepszone drzewka technologiczne. Interfejs użytkownika jest teraz łatwiejszy do zrozumienia i łatwiej poruszać się między poszczególnymi pojazdami.”

Cóż… ulepszone, ale chyba znowu nudniejsze?… 😉

AMX 30 B miał takiego pecha, że drzewko francuskie kojarzymy głównie z automatycznych systemów ładujących. Na przestrzeni lat Wargaming starał się nadać każdej linii każdej poszczególnej nacji swój własny charakter – efekty tego działania są widoczne po dziś dzień, bo przecież poza japońskimi niszczycielami każda ostatnio dodana lub zapowiedziana linia „musi” mieć jakąś nową mechanikę, czy ogólnie coś co ją wyróżni. W 2017 roku deweloperzy podjęli decyzję, którą być może nieświadomie uśmiercili AMX 30 B. Czołg, który z założenia miał być snajperem, otrzymał zmiany które miały zmusić graczy do grania nim na pół-dystansie. Zmniejszenie penetracji podstawowej i na goldzie do najgorszych wartości wśród czołgów średnich X tieru, drastyczne pogorszenie prędkości pocisków (do tego jeszcze odniosę się pod koniec) oraz celności działa… no ale za to dostał najlepszy DPM. Tylko, że DPM jest liczony przy założeniu, że każdy pocisk trafi i przebije swój cel… 🙂

Tutaj cytat z uzasadnienia WG: Aby zachęcić do walki na średni dystans, trochę zmniejszyliśmy celność tych dział i ich przebicie pociskami PP.

Zdaniem wielu graczy, te zmiany były bardzo nietrafione. Dodatkowy pancerz wieży może i pozwalał czasem na przypadkowy rykoszet, ale m.in. z uwagi na ogromny garnek nie można było na nim polegać. Czołg który został zmodyfikowany pod grę na średnim dystansie, okazał się w tej roli przeciętny, jeśli nie słaby. Strzelanie po 390 co 7.8s (a nawet 6s przy odpowiedniej konfiguracji) brzmi świetnie, dopóki nie okazuje się, że po strzale na bliższym dystansie od razu musisz się chować na 10+ sekund, żeby przypadkiem nie zebrać pestki.

Jeszcze przed zmianami AMX 30 B był mniej popularny i nieznacznie gorszy od Leoparda 1 – dlatego to niemiecki med wygrał konkurencję o rolę głównego czołgu snajperskiego (ciekawostka: AMX 30 B pomimo zmian, w grze wciąż jest klasyfikowany jako snajper). 2 lata później Wargaming podkreślił pozycję niemieckiego snajpera jeszcze bardziej podkręcając jego charakterystyki pod takie zadanie – a francuski ex snajper pół-czołg na pół-dystans znowu przegrał walkę o miejsce w swojej klasie, tym razem z STB-1. Japończyk który nawet przed buffem często lepiej sprawował się na średnim dystansie, otrzymał tak potężne poprawki, że obecne parametry francuza wyglądają jakby był na tierze niżej.

Nie da się nie odnieść wrażenia, że Wargaming po eksperymencie z AMX 30 B wyciągnął wnioski – STB-1 dostał wszystkie atuty, których francuzowi brakowało do spełniania się w nowej roli. Czytając wypowiedź dotyczącą tych zmian z 27 lipca 2017 możemy bez problemu odnieść ją do modyfikacji, które zostały naniesione na japończyka. Najwyższy DPM, zasypywanie gradem pocisków, zwiększenie efektywności wykorzystywania terenu. 

Koniec?…

Po nieudanym eksperymencie Wargaming najwyraźniej nie miał pomysłu jak posprzątać, ale przede wszystkim nie widział powodu aby to robić. Mało popularny czołg który po tych zmianach miał dostać nowe życie, jeszcze bardziej stracił na popularności, więc po 5 latach od swojej premiery wraz z 92 innymi pojazdami wylądował na śmietnisku problematycznych czołgów potocznie nazywanym „kolekcją”. Złe decyzje dewelopera, zaplątanie się we własnych wytycznych i zwyczajnie lepsza konkurencja sprawiły, że gdybyśmy wrzucili w dniu dzisiejszym artykuł o „nowej linii francuskich medów” z ładnymi grafikami 30 B, znalazło by się sporo osób (szczególnie wśród stosunkowo nowych graczy), które faktycznie myślałyby, że takiego czołgu jeszcze nie ma.

Ciekawostką może być fakt, że na serwerze RU czołg ten otrzymał inne działo – zwiększono jego średnie obrażenia na strzał do poziomu Leoparda 1 przy absolutnie minimalnym wydłużeniu czasu przeładowania i lekkiej poprawie prędkości pocisków (penetracja, celność itd pozostały bez zmian).

Co dalej?

1. Istota problemu popularności: Czołgi kolekcjonerskie wydają się być rozwiązaniem wprowadzonym tylko jako swoisty „filtr” do listy czołgów (coś jak „rezerwowe”, ale przypisane odgórnie). Wiele pojazdów zostało usuniętych z drzewek technologicznych, ale hej! Przecież teraz możecie kupić je w normalnej cenie, badać na nich moduły tak jak wcześniej, zdobywać pamiątkowe medale i przede wszystkim zrobić sobie specjalnie do nich załogę. Tak, czołgi kolekcjonerskie wymagają oddzielnej załogi, oraz wymaksowania, co może być jednym z powodów ich niskiej popularności. Osobiście w garażu zachowałem mało pojazdów innych niż X tiery, czołgi specjalne i premium – nie opłaca mi się szkolić oddzielnych załóg tylko po to, aby pograć trochę „ciekawostkami”. Uważam, że zmiana tego stanu rzeczy sprawiłaby, że wielu graczy na nowo mogłoby zainteresować się tymi pojazdami.
2. Prędkość pocisków: Kolejną ważną rzeczą, jest przywrócenie pierwotnych (i zgodnych z rzeczywistą specyfikacją) prędkości pocisków dla działa 105 mm mle. F1 (1525m/s dla APCR, 1000m/s dla HEAT i HE. Źródło: en.wikipedia.org/wiki/CN_105_F1). Powinno to znacząco wpłynąć na poprawę komfortu prowadzenia ostrzału na każdym dystansie.
3. Penetracja: Uważam, że optymalnie byłoby podnieść penetrację podstawową przynajmniej do pierwotnej wartości (248 -> 260mm), oraz penetrację na pocisku secjalnym o 10mm (300 -> 310mm)
4. Zasięg widzenia: Dodatkowo warto byłoby wykorzystać ogromną wadę tego pojazdu na jego korzyść – chodzi oczywiście o garnek. Chiński 59-Patton który dzierży podobny los w ramach „rekompensaty” dysponuje najwyższym zasięgiem widzenia wśród czołgów średnich 8 tieru. Francuski med mimo posiadania garnka, posiada dokładnie taki sam zasięg widzenia jak Leopard 1, który takowego garnka nie posiada prawie wcale.
   
   
   
   W moim odczuciu wartością, która nadałaby temu czołgowi „wyjątkowości” byłoby 430m (najwyższy wynik w grze). AMX z uwagi na gorszy kamuflaż w postoju i ruchu i tak będzie słabszym spoterem od czołgów lekkich, ale taki dodatek zwiększy jego wartość na polu bitwy i nada mu tą brakującą „rolę”.
5. Dynamika: Ostatnią z koniecznych zmian jest zmniejszenie oporów dla gruntu na każdym terenie dla tego pojazdu do poziomu przynajmniej Leoparda 1 – powinno to zwiększyć ogólną dynamikę jazdy, oraz podnieść prędkość maksymalną na terenie miękkim do mniej więcej 45km/h
6. Kotrowersyjnie: Sam jestem zwolennikiem twierdzenia, że skoro Wargaming coraz luźniej podchodzi do poprawności historycznej swoich maszyn, można sobie pozwolić w niektórych sytuacjach na znaczące modyfikacje zmieniające zasadniczą rolę danego pojazdu w bitwach. AMX 30 B mógłby zostać tą „dyszką”, do której pasowałby Bat.-Châtillon Bourrasque (swoją drogą pojazd wymyślony). W takiej sytuacji działo mogłoby otrzymać mały magazynek z dwoma pociskami (w ramach zbalansowania, penetracja pozostałaby na aktualnym poziomie. Właściwie uważam, że zmiany zaproponowane w punktach 2-5 mogą zostać pominięte, jeśli tylko ten pojazd otrzymałby takie działo).

Podsumowanie

Gdyby Wargaming palił się do poprawy AMX 30 B tak samo jak palą się jego zbiorniki, moglibyśmy mieć ciekawą alternatywę dla Leoparda 1.

IX tier już jest, jako VIII można było dać AltProto AMX 30, ale studio uznało, że skoro i tak już pozbyli się tej linii, dadzą ten pojazd jako kolejną premkę. W takim wypadku byłaby to krótka linia typu B-C 25 t. (2 czołgi średnie wysokiego poziomu, idące od czołgu lekkiego VIII tieru).

Czy AMX 30 B w 2024 roku oferuje wysoką jakość? Nie. Czołg jest w obecnym stanie porównywalny do IX Leoparda PT A, ale znajduje się tier wyżej. Nie znaczy to jednak, że ten pojazd nie może dać przyjemności z gry. Przy bardziej defensywnym nastawieniu i odpowiednim losowaniu można nim wykręcać fajne rezultaty, ale na pewno daleko jest tej konstrukcji do innych czołgów średnich X poziomu. Osobiście w najbliższym czasie będę grał więcej tym pojazdem – kto wie, może jeśli Wargaming zobaczy zwiększoną obecność tych francuzów w bitwach losowych, ponownie pochyli się nad ich losem?…

Teraz znasz już całą historię AMX 30 B w World of Tanks, moje przemyślenia oraz sugestie dotyczące tego, w jakiej formie widziałbym ten pojazd w 2024 roku. A Ty? Co sądzisz o AMX 30 B? Czy ten czołg mógłby wrócić do francuskiego drzewa technologicznego? Jeśli tak, to w jakiej formie? Nie zapomnij zostawić swojej opinii w komentarzu pod postem.

Pisząc ten artykuł posiłkowałem się oficjalnymi wpisami i filmami autorstwa Wargamingu.

Serdecznie Pozdrawiam