Papierowe okręty: krążownik Budyonny
„Papierowe okręty” często są wcielane do floty World of Warships. Dwa razy w miesiącu artykuły historyczne z nowej serii „Papierowe okręty” opowiedzą Wam o okrętach, które w rzeczywistości nigdy nie zeszły z desek kreślarskich, ale w naszej grze pływają po otwartych wodach. Uwaga, ta kolumna będzie szczególnie interesująca dla tych, którzy interesują się przede wszystkim aspektami inżynierskimi!
Na początku 1936 roku w Londynie odbyła się międzynarodowa konferencja dotycząca ograniczeń w zbrojeniach marynarek wojennych. Napięcia na świecie rosły, co znalazło odzwierciedlenie w dyskusjach: 15 stycznia japońska delegacja wycofała się z ustaleń, a 26 marca w ich ślady poszli Włosi. Ostatecznie traktat podpisały jedynie Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Francja. Sowiecki attaché morski w Londynie, kapitan 3 stopnia Antsipo-Chikuński uważnie śledził przebieg konferencji. W rezultacie tego ograniczenia narzucone przez Traktat Londyński wzięto pod uwagę przy kreśleniu Wielkiego Programu Stoczniowego z 1936 roku. Był to pierwszy z sowieckich programów stoczniowych z drugiej połowy lat 30.
Wielki Program Stoczniowy opracowywany w największej tajemnicy osobiście przez dowódcę sowieckiej marynarki, Władimira Mitrofanowicza Orłowa, oraz jego najbliższych współpracowników z tak zwanej „nowej szkoły”, Ivana Martynovicza Loodri i Romualda Adamovicza Muklewicza, którzy zmienili dowódców i okrętowników z czasów carskich w latach 20. Nowy program był drastycznym zerwaniem z filozofią lat 20., gdy proponowano „stopniową rozbudowę” małych, głównie obronnych sił morskich, w tym głównie łodzi podwodnych i torpedowcach. Nowe plany zakładały budowę floty złożonej z 533 okrętów wojennych różnych typów o łącznej wyporności wynoszącej 1,3 miliona ton. Wśród nich znalazło się również pięć lekkich krążowników „nowej klasy”, o standardowej wyporności wynoszącej 7500 ton. Zgodnie z ograniczeniami narzucanymi przez międzynarodowe traktaty, ich głównym uzbrojeniem była artyleria o kalibrze 152 mm.
Pomimo tego, iż plany budowy na rok 1936 zostały zatwierdzone przez Politbiuro i samego Stalina, poddano je rewizji już rok później, ponieważ Orłow i jego „nowa szkoła” zostali ogłoszeni „wrogami ludu” i usunięci ze stanowisk. Program Rozbudowy Marynarki Wojennej z 1937 roku został opracowany przez innych ludzi – nowego dowódcę marynarki Michaiła Władimirowicza Wiktorowa i głównodowodzącego Floty Bałtyckiej, Lwa Michaiłowicza Gallera. Opierali oni swoją pracę o doświadczenia wyniesione z wydarzeń w Hiszpanii, gdzie sowiecka flota ludowa, która wspierała Republikę Hiszpańską bez żadnego wsparcia ze strony sowieckich okrętów wojennych, była bezbronna wobec prowokacji, a nawet otwartych ataków ze strony Włoskiej Marynarki Wojennej. Nowy program zmieniał rozdział okrętów zaplanowanych do budowy wg klas i flot. Po raz pierwszy znalazły się w nim lotniskowce o wyporności 10 000 ton. Specyfikacje przyszłych okrętów były również rewidowane, gdy ograniczenia Traktatu Londyńskiego straciły ważność.
Jednak ten plan również nie uniknął korekt. Wiktorow został zastąpione przez P.A. Smirnowa, komisarza armii 1. stopnia. 16 lutego 1938 roku, wspólnie z Gallerem, zaprezentowali Komitetowi Obrony Wielki Program Stoczniowy. Zaproponowano budowę 424 okrętów o łącznej wyporności ponad 1,9 miliona ton przed 1 stycznia 1946 roku. W 1938 roku, w wyniku kolejnej czystki, Smirnow zastąpiony został przez Frinkowskiego, który z kolei trzy miesiące później ustąpił miejsca (tym razem na stałe) Nikołajowi Grasimowiczowi Kuźniecowowi, który poprzednio dowodził Flotą Pacyficzną. 6 sierpnia 1939 roku zaprezentował on swój 10-letni Plan Rozbudowy Marynarki Wojennej Stalinowi, Mołotowowi i Woroszyłowi. Zakładał on budowę 699 okrętów wojennych głównych typów o łącznej wyporności 2,5 miliona ton, w tym 32 lekkie krążowniki (w tym sześć krążowników klasy Kirow). W latach 1940–1942 rozpoczęto budowę 21 lekkich krążowników.
Projekt 94
Dekret rządowy wydany w 1940 roku przez Ludowy Komisariat Obrony i Przemysłu Ciężkiego zalecił projektowanie lekkiego krążownika. Już 8 czerwca 1940 roku Ludowy Komisariat Marynarki zaaprobował specyfikacje techniczne projektowanego okrętu. Wstępny projekt został opracowany przez OKB-196 ze Stoczni nr. 196 („Sudomech”). Projekt otrzymał numer 94.
Głównym przeznaczeniem krążownika Projekt 94 miało być wspieranie ataków niszczycieli, zapewnianie im wsparcia podczas pełnienia funkcji zwiadowczych, patrolowych i korsarskich, obrona głównych sił eskadry przed atakami niszczycieli, oraz uczestniczenie w rozstawianiu min. Żeby to osiągnąć, projekt musiał cechować się „silnym opancerzeniem najważniejszych części okrętu, układem artylerii korzystnym w starciach na krótkim dystansie, dostatecznie wysoką prędkością maksymalną i przeżywalnością”. Zgodnie z wymaganiami Komisariatu Marynarki Wojennej artyleria składała się z sześciu dział kal. 152 mm zamontowanych w podwójnych wieżach, sześciu dział kal. 100 mm zamontowanych na współosiowych stanowiskach, osiem automatycznych działek kal. 37 mm i osiem karabinów maszynowych kal. 12,7 mm. Okręt miał również posiadać dwie potrójne wyrzutnie torped kal. 533 mm.
Było jednak oczywiste, że okręt ten mieć będzie słabszą specyfikację niż podobne lekkie krążowniki należące do flot innych krajów. Dlatego w lutym 1940 roku OKB-196 zaprezentowało dwa warianty projektu dowództwu marynarki – z sześcioma i z dziewięcioma działami kal. 152 mm w charakterze artylerii głównej.
| Nazwa | Wariant z 6 działami | Wariant z 9 działami |
|---|---|---|
| Długość na linii wodnej (m) | 185,0 | 185,0 |
| Długość maksymalna (m) | 191,0 | 191,9 |
| Szerokość (m) | 16,5 | 17,1 |
| Średnie zanurzenie przy normalnej wyporności (m) | 6,3 | 6,66 |
| Wyporność standardowa (t) | 7500 | 8200 |
| Wyporność normalna (t) | 8100 | 8800 |
| Wyporność pełna (t) | 8715 | 9565 |
| Wyporność maksymalna (t) | 10 150 | 11 170 |
| Moc turbiny parowej (KM) | 132 000 | 132 000 |
| Prędkość maksymalna (w.) | 38 | 37 |
| Zasięg (przy 18 węzłach) | 7700 Mm | 8100 Mm |
| Zasięg (przy prędkości maksymalnej) | 1900 Mm | 2,050 Mm |
| Uzbrojenie | ||
| 152 mm/57 | 3 – МК-4(150) | 3 – МК-5(150) |
| 100 mm/55 | 3 – B-54(300) | 3 – B-54(300) |
| 37 mm | 2 – 66-К, 1 – 46-К(3000) | 3 – 46-К(3000) |
| 12,7 mm | 4 – DShKM(3000) | 4 – DShKM(3000) |
| Wyrzutnia torped kal. 533 mm | 2 – 1Н(12) | 2 – 1Н(12) |
W marcu 1941 roku, po przeanalizowaniu obu wariantów, dowództwo marynarki zdecydowało o odrzuceniu wersji z 6 działami z powodu niedostatecznej siły ognia. Zatwierdzony został wariant z 9 działami, ale z powodu niemieckiej inwazji w czerwcu 1941 roku nie został zrealizowany.
Projekt kadłuba
W celu maksymalnego zmniejszenia wyporności zdecydowano o budowie dwupokładowego okrętu bez dziobówki, z górnym pokładem stopniowo rosnącym od rufy do pierwszej wieży, a następnie bardziej stromo od pierwszej wieży do dziobu. Okręt podzielony był na 26 przedziałów wodoszczelnych. W cytadeli i od rufy w kierunku cytadeli zainstalowano grodzie poprzeczne, co ograniczyło wymiary maszynowni i magazynów, a także zbiorników paliwa i wody. Przy budowie kadłuba planowano zastosować szeroko spawanie elektryczne. Wszystkie łączenia zewnętrznego poszycia miały być spawane, podobnie jak falce na zewnątrz cytadeli poniżej linii wodnej, wszystkie wręgi przy poszyciu, a także belki usztywniające z wyjątkiem nadstępki, wszystkie łączenia dolnego, wewnętrznego poszycia oraz zakończenia dolnego i górnego pokładu.
Maszynownia
Maszynownia składała się z turbin parowych, kotłów i mechanizmów pomocniczych zaprojektowanych dla niszczycieli Projekt 35, o łącznej mocy 44 000 KM.
Uzbrojenie
Wieże dział Mk-5, które opracowano dla krążowników Projekt 68 miały być baterią główną krążownika. Takie rozwiązanie pozwalało na unifikację okrętów pod względem uzbrojenia, skrócenie prac projektowych i przyspieszenie budowy okrętów.
Na uzbrojenie dodatkowe składały się trzy podwójne wieże B-54, również używane na krążownikach Projekt 68. Stanowiska produkowane były przez Fabrykę nr. 232 (fabryka „Bolszewik”).
| Kaliber (mm) | 100 |
|---|---|
| Długość lufy w kalibrach | 56 |
| Liczba dział w wieży | 2 |
| Prędkość wylotowa pocisku (m/s) | 870 |
| Masa pocisku (kg) | 15,6 |
| Prędkość obrotu (stopnie/sek.) | 15 |
| Prędkość podnoszenia (stopnie/sek.) | 15 |
| Kąt podnoszenia (stopnie) | 85/-8 |
| Szybkostrzelność (na lufę), strzały na minutę | 16 |
| Masa wieży (t) | 42,4 |
Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z trzech poczwórnych wież 46-K, kal. 37 mm (produkowane przez Fabrykę Kalinina nr. 8) oraz cztery współosiowe karabiny maszynowe DShKM.
Układ kontroli ognia
Ogień głównego uzbrojenia kontrolowany był przez sterownik B-41 wyposażony w dwa 8-metrowe dalmierze (jeden z nich podwójny) i celownik VMC-4 (stabilizowany). Bezpośrednia kontrola ognia realizowana była przez centralną stację kontroli ognia, w której zainstalowany był sterownik główny CAS-1. Dodatkowo, wszystkie działa głównej baterii wyposażone były w 8-metrowe dalmierze wieżowe. Uzbrojenie dodatkowe kontrolowane było przez dwie stacje stabilizowane SPN-300 zainstalowane po obu stronach, obie wyposażone w 4-metrowe dalmierze i sterownik główny Smena. Kąty obrotu wież głównej baterii wynosiły 302° dla pierwszej wieży i 298° dla pozostałych.
4-metrowe dalmierze SPN-300 używane były do kontroli wyrzutni torped oraz nocnych celowników instalowanych na skrzydłach mostka. Celowanie wyrzutni torped mogło się również odbywać przy pomocy sterownika B-41.
W tym miejscu kończymy naszą wycieczkę po krążowniku Budyonny i czekamy na Wasze opinie na temat naszej nowej kolumny!
W następnym artykule opowiemy Wam o lekkim krążowniku Dallas, z „Project 389”.
Źródło: Portal WoWs
